Een tachograaf is een apparaat dat voornamelijk in vrachtwagens en bussen zit, maar soms ook in andere voertuigen voorkomt, zoals bepaalde bestelwagens in het internationale vervoer. Het houdt automatisch bij hoe lang een chauffeur rijdt of rust. Ook registreert het de snelheid, afstand en waar het voertuig is geweest. Met deze verzamelde gegevens kan er gezien worden hoe er gereden wordt. Ook maakt dit het makkelijker om te controleren of alles volgens de regels gaat. Zo kunnen inspectiediensten tijdig ingrijpen als er niet volgens de regels wordt gewerkt.
Waarom is een tachograaf verplicht?
Zodat chauffeurs niet te lang achter het stuur zitten. Het idee is om vermoeidheid te voorkomen en zo de verkeersveiligheid te verbeteren. Ook dienen bedrijven en organisaties zich zo allemaal aan dezelfde regels te houden. Volgens de Europese regels moet elk voertuig boven de 3,5 ton een tachograaf hebben. Vanaf juli 2026 geldt dat ook voor lichte bedrijfswagens die de grens over gaan.
Welke soorten tachografen zijn er?
Analoge tachograaf
Een analoge tachograaf schrijft de gegevens op een papieren schijf. Dit systeem kom je nog maar weinig tegen, meestal alleen in oudere vrachtwagens. Tegenwoordig worden bijna alle voertuigen uitgerust met digitale tachografen, omdat die meer gegevens kunnen bewaren en minder snel fouten maken.
Digitale tachograaf
De digitale tachograaf registreert rijgegevens elektronisch en slaat deze op in het interne geheugen en op de bestuurderskaart. Dit maakt automatische analyse en eenvoudigere controle mogelijk. Vanaf 2006 zijn digitale tachografen verplicht voor nieuw geregistreerde voertuigen.
Slimme tachograaf (Smart Tachograph 1 & 2)
De slimme tachograaf voegt functionaliteiten toe zoals GNSS-locatiebepaling, DSRC (voor remote controle) en een verbeterde interface voor inspectiediensten. De Smart Tachograph versie 2, verplicht in nieuw geregistreerde voertuigen vanaf augustus 2023, registreert ook grensoverschrijdingen en laad-/losactiviteiten.
Wat registreert een tachograaf?
Rij- en rusttijden
De belangrijkste functie van een tachograaf is het bijhouden van de rijtijd, rusttijd, beschikbaarheid en andere werktijden van chauffeurs. Dit helpt bij het naleven van de rij- en rusttijdenwetgeving.
Snelheid en afstand
Tachografen registreren constant de snelheid van het voertuig en de gemaakte meters. Deze gegevens zijn belangrijk bij verkeersincidenten, controles en prestatie analyses.
Locatiegegevens
Slimme tachografen leggen begin- en eindlocaties van de werkdag vast, evenals grenspassages en laad-/loslocaties. Dit verbetert de traceerbaarheid en vergemakkelijkt handhaving door inspectiediensten.
Hoe werkt het uitlezen van een tachograaf?
Gegevens worden uitgelezen met behulp van een downloadtool of via een gekoppeld softwaresysteem zoals EasyTacho. Zowel de chauffeurskaart als het voertuiggeheugen moeten periodiek worden uitgelezen en opgeslagen. Voor bedrijven betekent dit datalevering aan inspectiediensten en de noodzaak tot veilige, gestructureerde opslag volgens de bewaartermijnen.
Wat zijn de regels voor het gebruik van de tachograaf?
Chauffeurs moeten hun bestuurderskaart altijd bij zich hebben en correct gebruiken. Handmatige invoer is vereist bij bepaalde activiteiten buiten het voertuig. De tachograaf moet correct geijkt zijn en mag geen defecten vertonen. Fouten of manipulatie worden streng bestraft. Inspectiediensten controleren op volledigheid, juistheid en consistentie van de gegevens.
Tachograaf verplichtingen voor bedrijven en chauffeurs
Werkgevers zijn verantwoordelijk voor correcte installatie, ijking, uitlezing en archivering van tachograafgegevens. Ze moeten chauffeurs instrueren, controleren op naleving en maatregelen treffen bij overtredingen. Chauffeurs moeten de kaart correct gebruiken, gegevens periodiek downloaden (indien vereist) en medewerking verlenen bij controles.
Veelgestelde vragen over tachografen (FAQ)
Hoe vaak moet ik mijn tachograafgegevens downloaden?
Gegevens van het voertuig moeten minstens elke 90 dagen worden gedownload, en de bestuurderskaart minstens elke 28 dagen. Zo voorkom je dat gegevens verloren gaan en voldoe je aan de wettelijke verplichtingen. De EasyTacho applicatie doet dit automatisch.
Wat als mijn tachograaf defect raakt?
Bij een defect moet de tachograaf binnen 7 dagen worden gerepareerd. Tot die tijd registreert de chauffeur de rij- en rusttijden handmatig op papier.
Is een tachograaf verplicht voor lichte bedrijfswagens?
Ja, vanaf 1 juli 2026 geldt de tachograafplicht ook voor voertuigen tussen 2,5 en 3,5 ton die grensoverschrijdend vervoer uitvoeren.
Wat is het verschil tussen Smart Tacho 1 en 2?
Smart Tacho 2 registreert automatisch grensoverschrijdingen en laad-/losactiviteiten. Dit maakt handhaving nauwkeuriger en verlaagt de administratielast voor chauffeurs.
Wie is verantwoordelijk voor het uitlezen van de tachograaf?
De werkgever is verantwoordelijk voor het uitlezen van zowel voertuig als bestuurderskaart, en voor de juiste opslag en controle op overtredingen. Chauffeurs moeten hun kaart beschikbaar stellen. Voor werkgevers is het handmatig uitlezen lastig omdat voertuigen onderweg zijn. Daarom kiezen ze voor automatisch en op afstand uitlezen met hulp van bijv. EasyTacho software.
Meer weten over het uitlezen, beheren en archiveren van tachograafgegevens? Neem contact op met Rietveld en vraag een demo aan van EasyTacho.
